GENEL BİLGİLER
Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde çalışan güvenliğinin sağlanması Bakanlığımızın öncelikli hedefleri arasında bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışan güvenliğinin önemli parametrelerinden olan çalışana yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin bir dizi çalışma başlatılmıştır. Bu çalışmalar çerçevesinde;
Durum tespiti ve sağlık çalışanlarımızda ve halkımızda farkındalık oluşturma çalışmalarının gerçekleştirilmesi,
Takip, Kayıt ve Müdahale Sistemlerinin oluşturulması,
Koruma Sistemlerinin geliştirilmesi,
Gerekli fiziki düzenlemelerin yapılması,
Caydırıcılığın arttırılması ve sürekliliğin sağlanması için gerekli hukuki işlemlerin yapılması ile ilgili konular ele alınmıştır.
Hastanemizde Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi kurulmuş olup, birim çalışmalarını yürütmek üzere Başhekim Yardımcısı Uz.Dr. Selahattin KINACI ve Aysel KARAKUŞ görevlendirilmiştir.
ŞİDDET NEDİR
1.TANIMLAR 1. Şiddet; Kişinin, fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve baskıyı ya da özgürlüğün keyfî engellenmesini de içeren, toplumsal, kamusal veya özel alanda meydana gelen fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranışı ifade etmektedir.
Beyaz kod
Sağlık bakanlığının kamu ve özel hastanelerde gerçekleşen şiddet olaylarına gereken müdahalelerin yapılabilmesi, takip edilmesi ve adli mercilere iletilmesi beraberinde gerekli analizlerin yapılabilmesi, ilgili kuruma özgü gerekli tedbirlerin alınabilmesi için oluşturulmuş bir sistemdir. Şiddete maruz kalan sağlık çalışanları en yakın telefondan (1111) tuşlayarak ekiplerin olay yerine intikal etmesini sağlayacaklardır.
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi Çalışma Sistemi
Birim, çalışanların çalışan hakları ve güvenliğine yönelik talep ve şikayetlerini kabul edecek, bu başvuruları değerlendirerek raporlayacak, gerekli düzeltici/önleyici faaliyetlerin başlatılmasını sağlayarak talep sahibine geri bildirimde bulunacaktır.
Çalışana yönelik herhangi bir yaralama, tehdit, hakaret fiillerinin işlenmesi halinde, mağdur kişi tarafından birime durum bildirimi yapılmalıdır.
Beyaz kod uygulamaya geçirilmiş ise güvenlik görevlisi tarafından tutanak tutulmalıdır.
Şiddet Olayı Durumunda Yapılacaklar
Sağlık çalışanı kuruma ait çalışan hakları ve güvenliği birimine veya kurumun güvenlik birimine olayı derhal iletmelidir.
Kendisine karşı suç işlenen personel veya olaya tanıklık eden personel tarafından vakit kaybetmeksizin yaşananları olduğu gibi okunaklı bir şekilde tutanak altına almak ve tutanağı imzalatmalıdır.
Şiddete maruz kalan personelin acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebi var ise yöneticiye yazılı ya da sözlü olarak bildirilmesi. Bildirim üzerine yetkili yönetici olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığına karar verecektir.
Kendisine karşı suç işlenen personel ile hakkında şikayette bulunulan şahsın adı, soyadı, TC kimlik numaraları, adres telefon bilgileri mutlaka tespit edilmelidir.
Yönetmelik kapsamında olan personele karşı, sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevinden dolayı işlenen fiiller, ilgili sağlık kuruluşunun yönetici(yoksa vekili, mesai saatleri dışında baştabip vekili olarak hareket eden nöbetçi uzman tabip gibi) tarafından derhal adli mercilere bildirim yapılacaktır.
Mağdur personel veya kanuni mirasçısının hukuki yardım isteyip/istemediklerine ilişkin yazılı beyanları alınacaktır. Eğer hukuki yardım isteniyorsa 28.04.2012 tarihli ve 28277 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde hukuki yardım yapılır. Hukuki yardımın yapılabilmesi için şiddet mağduru çalışanın Hukuki Yardım Talep Formunu doldurması gerekmektedir.
Hukuki yardım talep formu
Hukuki Yardım Talebi
01.01.2017 tarihinde maruz kaldığım olay nedeniyle, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 54 üncü maddesi ve 28/04/2012 ve 28277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik uyarınca hukuki yardım verilmesini talep ……………..
Gereğini arz ederim.
Mağdur çalışan ile ilgili durum “113” numarası aranarak bildirilecek ve/veya www.beyazkod.saglik.gov.tr adresindeki “Beyaz Kod Bildirim Formu” mağdur çalışan ile birlikte doldurulacaktır.
Durum; İl Sağlık Müdürlüğü’ndeki Beyaz Kod Koordinatörlüğü’ne ve Cumhuriyet Baş Savcılığı’na bildirilecektir.
Bildirimlerden etkili sonuç alınması için hasta ve yakınının kimlik bilgilerine ulaşılması önem arz etmektedir.
HUKUKİ BAKIŞ
Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi şikayete bağlı olmadığından, ilgili personelin şikayetinin olup olmadığına bakılmaksızın, olay mutlaka adli mercilere intikal ettirilmelidir.
Bu doğrultuda; “Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” yayınlanmıştır.
Çalışana yönelik avukatlık yardımı sağlanmaktadır.
SIK SORULAN SORULAR:
Polise ifade vermem/ Emniyete gitmem şart mı?
Haklarınızın korunması ve faillerin cezalandırılması, adli mercilerin yetki ve görevi kapsamındadır. Bu nedenle, mümkünse hemen en yakındaki karakola bizzat başvurarak ya da aciliyet teşkil bir durum var ise, derhal bulunduğunuz yere polis çağırarak söz konusu adli süreci başlatmanız gerekmektedir.
2559 sayılı Polis, Vazife ve Salahiyetleri Kanunu’nun 15 inci maddesine, 27/03/2015 tarihinde 6638 sayılı Kanunla eklenen fıkra ile “Polis; müşteki, mağdur veya tanık ifadelerini, talepleri halinde ikamet ettikleri yerlerde ve işyerlerinde de alabilir” hükmü getirilmiştir. Bu itibarla; ifadeniz, talep etmeniz halinde görev yaptığınız yerde alınabilecektir.
Polise/ Emniyete ifade vermek istedim fakat ifade alınmıyor?
Kamu sağlık kuruluşunda görev yapan bir personelin, görevi esnasında maruz kalacağı bir şiddet, 5237 Sayılı Türk Ceza Yasası’nın 131. maddesinde yer alan açık hüküm gereği, şikâyete tabi değildir. Yani bu durumda kolluk, siz şikâyetçi olmasanız da resen olaya el koymalı ve gerekli ön soruşturmayı derhal başlatmalıdır. Aksi durumda kolluk personeli açısından görevi ihmal suçu oluşacaktır.
Hukuki yardım sürecinde şiddete maruz kalan çalışandan herhangi bir ücret talep ediliyor mu?
Hukukî yardım görevi Kanunla verildiğinden, bu görev de bir kamu görevidir. Dolayısıyla hukukî yardım kapsamında yapılan yol/ulaşım giderlerinin görevli personele ödenmesinde 10/02/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu’na göre hareket edilecektir.
Ceza davalarında yargılama giderleri beraat hâlinde Devlet; mahkûmiyet hâlinde hükümlü tarafından karşılandığından, mağdur sıfatıyla davaya katılan bakımından herhangi bir yargılama gideri oluşmamaktadır. Dolayısıyla kendisine hukuki yardım yapılan personelden, bu yardım sebebiyle herhangi bir mahkeme masrafı talep edilmeyecektir.
Beyaz koda başvuru yaptım ancak şikâyetçi değilim.
Beyaz kod kapsamında işlenen suçlar genel itibariyle takibi şikâyete bağlı olmayan, başka bir ifade ile siz şikâyetçi olmasanız dahi adli mercilerce kendiliğinden soruşturulan suçlardır. Bu tür suçtan haberdar olan yöneticinin, suçu adli mercilere intikal ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle şikâyetçi olmasanız dahi hadise adli mercilere intikal ettirilecektir. Ancak şikâyetçi olmamanızdan dolayı tarafınıza hukuki yardım verilmeyecektir.
Beyaz koda başvurumu yaptım ancak adli süreç devam ederken şikâyetimden vazgeçtim.
Yukarıda da izah edildiği üzere bu durumda da tarafınıza verilen hukuki yardım son bulacaktır. Ancak bu tür suçlar takibi kendiliğinden yapılan suçlar olduğundan dolayı yargılama devam edecektir.
Duruşma davetiyesi geldi. Bu durumda ne yapmalıyım?. Duruşmaya gitmesem olur mu?
Hukuki yardım talebiniz var ise duruşma davetiyesinden İl Koordinatörlüğünü haberdar etmelisiniz.
Duruşmaya iştirakiniz yargılama sürecinin sağlıklı işlemesi açısından önemlidir. Mahkemece duruşmada hazır olmanız istenmektedir. Duruşmaya katılmadığınız takdirde, Mahkeme bir sonraki duruşmaya zorla getirilmenize karar verebilir.
Önemine binaen 5271 sayılı Kanunu’nun 91 inci maddesine, 04.04.2015 tarihli ve 29316 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6638 sayılı Kanunu’nun 13 üncü maddesiyle eklenen dördüncü fıkra ile suçüstü halleriyle sınırlı olmak kaydıyla; kişi hakkında kasten öldürme (madde 81,82), kasten yaralama (madde 86,87) ve cinsel saldırı (madde 102) suçlarında mülki amirlerce belirlenecek kolluk amirleri tarafından yirmi dört saate kadargözaltına alınma kararı verilebilecektir.
HİZMETTEN ÇEKİLME
Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.
Hizmetten çekilme talebi kurum tarafından belirlenen yöneticiye sözlü veya yazılı olarak bildirilecektir.
Bildirim üzerine yetkili yönetici, olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verecektir.
Yetkili yönetici hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisine yönelik çalışmaları güvenlik tedbirlerini göz önünde bulundurarak yapacaktır. Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alacağı başka bir kuruma sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.